Werkloosheid in het onderwijs groeit hard

Uit cijfers van het CBS en UWV blijkt dat het aantal werklozen in het onderwijs afgelopen april met ruim 2.000 is gestegen ten opzichte van een jaar eerder. De stijging doet zich vooral voor in het primair onderwijs, ziet het Participatiefonds, met wel 35 procent. De premiekosten voor scholen zullen daardoor naar schatting met wel 50 miljoen euro oplopen. “Ik kan op een briefje geven dat schoolbesturen dan verder gaan snijden in de formatie”, zegt AOb-bestuurder primair onderwijs Liesbeth Verheggen. Zij vreest daarom voor nog eens 700 tot 800 extra ontslagen.

In totaal is het aantal werklozen in de onderwijssector in een jaar tijd gestegen van 10.000 naar 12.100, een stijging van ruim 12 procent. In het primair onderwijs gaat het volgens het participatiefonds vooral door krimp en stijgt het aantal werklozen in die sector met 35 procent. Bovendien blijven mensen langer in een uitkering omdat ze minder snel een andere baan vinden. De onverwacht hoge stijging heeft als consequentie dat het primair onderwijs in 2013 en in 2014 ruim 50 miljoen euro extra kwijt is aan het dekken van de kosten van de uitkeringen.

Het Participatiefonds – een collectief van werknemers en werkgevers om de uitkeringskosten te dragen - heeft de afgelopen tijd de premie al een aantal keer moeten verhogen om de oplopende kosten te compenseren. Waren de werkloosheidskosten in 2009 nog 81,9 miljoen euro in 2012 zijn deze gestegen tot 125,3 miljoen euro en het Participatiefonds verwacht dat de kosten in 2014 oplopen tot 141,1 miljoen euro. Om dat op te brengen moet de premie voor de scholen omhoog, waardoor 500 fulltime banen in gevaar komen. “Dat zijn 700 à 800 werknemers”, zegt Verheggen.

Vicieuze cirkel

“Het is een vicieuze cirkel”, zegt Verheggen. “Als de premies steeds worden verhoogd dan zoeken schoolbesturen naar middelen om dit te kunnen betalen.” Schoolbesturen kunnen vaak ook niks aan de oorzaken, zoals de krimp doen. Ook door btw-verhogingen en verhogingen van bijvoorbeeld pensioenspremies is het moeilijker om de begroting sluitend te krijgen.
Verheggen vindt dat die cirkel moet worden doorbroken. “De PO-raad is aan zet. Zij moeten in gesprek gaan met het ministerie om naar oplossingen te zoeken.” Volgens Verheggen is de oplossing: meer geld. “Het ministerie moet meer geld investeren in het primair onderwijs om dit probleem op te lossen. De gevolgen zijn anders te groot. Als veel werknemers worden ontslagen, zal de klassengrootte stijgen, net als de werkdruk en dat tast de kwaliteit van het onderwijs aan. Ik roep de PO-raad op om nu actie te ondernemen.”