Staatssecretaris wil experimenteren met meer vrijheid voor excellente scholen

Excellente scholen krijgen meer ruimte om hun onderwijs op hun eigen manier te organiseren. Zij hoeven zich minder strikt te houden aan regels die nieuwe initiatieven, innovatie en het ‘borgen van de basiskwaliteit’ in de weg staan. Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) start komend schooljaar (2015-2016) een pilot waarin hij experimenteert met deze ‘regelluwe scholen’, zo kondigde hij donderdagochtend aan in een brief aan de Tweede Kamer.

De PO-Raad ziet in deze proeven een belangrijke kans voor de ontwikkeling van Integrale Kind Centra (IKC) waarin kinderopvang, peuterspeelzaalwerk en onderwijs samen huizen en samen optrekken. Steeds meer scholen ontwikkelen zich tot zo’n IKC maar lopen daarbij op tegen belemmerende regelgeving.

De PO-Raad heeft daarom al eerder gepleit voor meer (regelvrije)ruimte om deze ontwikkeling, die goed is voor een optimale ontwikkeling van kinderen, te stimuleren. Ze onderzoekt momenteel welke ruimte specifiek nodig is om tot een concreet experimentvoorstel te komen. Dekker wil de tijd tot het voorjaar van 2015 gebruiken om de pilots voor te bereiden en uit te werken. De PO-Raad denkt daarover graag mee met de staatssecretaris en stelt de resultaten van haar onderzoek graag ter beschikking om die pilots in te richten.

De PO-Raad adviseert Dekker daarnaast de experimenten niet alleen tot excellente scholen te beperken. Met deze focus wordt mogelijk een groep scholen over het hoofd gezien die eveneens kwalitatief goed zijn en innovatief aan de slag willen maar enkel het predicaat excellent niet hebben. Door alleen excellente scholen te laten meedoen, is het bovendien moeilijk meetbaar of zij door de regelvrije ruimte nog beter presteren.

Daarnaast wijst de PO-Raad erop dat ook schoolbesturen niet mogen worden vergeten in het experiment. Dekker rept in zijn brief met geen woord over de besturen terwijl zij verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van het onderwijs van hun scholen en erop moet toezien dat die wetten en regels naleven.

Wetsvoorstel SGP, D66 en CDA

Tegelijkertijd met de plannen van Dekker, dienden vandaag ook SGP, D66 en CDA een wetsvoorstel in om het aantal regels in het onderwijs terug te dringen. Dit wetsvoorstel bakent de rol en taken van de Inspectie van het Onderwijs duidelijk af en stelt dat het oordeel van de Inspectie over een school gebaseerd moet zijn op de wettelijk vastgestelde deugdelijkheidseisen.

Op verzoek van de SGP heeft de PO-Raad vorig jaar meegedacht over dat wetsvoorstel. Ze heeft toen laten weten de kern van het voorstel te onderschrijven, maar daarbij wel enkele kanttekeningen geplaatst. Zo vindt de PO-Raad dat de rol van het parlement bij het vaststellen van het toezichtkader beter moet worden afgebakend. Het parlement zou uitsluitend moeten nagaan of de beoordelingsaspecten in het toezichtkader terug te voeren zijn op de wettelijke deugdelijkheidseisen. In antwoord op incidenten – de maatschappelijke actualiteit – mogen geen nieuwe eisen aan het onderwijs worden gesteld.