Onderwijs gebruikt ict volop maar benut niet alle mogelijkheden

Het gebruik van ict binnen het onderwijs blijft stijgen, blijkt uit de Vier in balans-monitor die Kennisnet vandaag publiceert. Het aantal uren dat leraren ict inzetten is sterk gestegen. Alle leraren gebruiken ict, maar het onderwijs zou nog meer uit de mogelijkheden kunnen halen. Zo kun je met ict-toepassingen meer maatwerk bieden bij het geven van instructie en bij het oefenen. De Vier in balans-monitor wordt vandaag in Den Haag gepresenteerd tijdens de jaarlijkse Onderzoeksconferentie Weten wat werkt met ict.

Het onderwijs maakt inmiddels op grote schaal gebruik van ict. Dat is zichtbaar in het primair onderwijs (po), het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). De inzet van ict is een strategische keuze geworden. Alfons ten Brummelhuis, expert onderzoek bij Kennisnet: “Ict kan een wezenlijke bijdrage leveren aan de opbrengsten van het onderwijs, al kennen we ook voorbeelden waarbij de inzet van ict niet het gewenste resultaat opleverde. Discussies gaan op dit moment niet meer over de vraag of ict moet worden ingezet, maar over hoe we zorgen dat het bijdraagt aan de onderwijskwaliteit.”

Enkele feiten
- 90% van de leraren uit het po, vo en mbo vindt zichzelf vaardig in ict-basisvaardigheden. 79% vindt zichzelf vaardig in het gebruik van ict als didactisch hulpmiddel.
- Het percentage leraren dat digitaal materiaal gebruikt is de afgelopen jaren steeds verder gestegen, van 15% in 2007 naar 25% dit jaar bij het po en vo. In het mbo is het percentage gestegen van 35% naar ruim 55%.
- Het aantal apparaten per leerling stijgt naar één op vier in het po en vo en één op drie in het mbo. Dit was jarenlang één op vijf. Hierbij vindt een verschuiving plaats naar draagbare apparaten zoals laptops en tablets.

Maatwerk bieden met ict
Ict kan het onderwijs helpen tegemoet te komen aan de verschillen in leerbehoeften die leerlingen hebben. “Leraren staan vaak in de klas voor zo’n 25 leerlingen. Het is voor hen ondoenlijk instructie, oefening en feedback af te stemmen op álle leerlingen. Er zijn altijd leerlingen die zich vervelen of voor wie het allemaal net te snel gaat. Veel leerlingen komen daardoor onvoldoende tot hun recht en presteren minder goed dan ze zouden kunnen.

Ict kan het onderwijs helpen beter tegemoet te komen aan die verschillen. Adaptieve programma’s zijn wél in staat de lesstof aan te passen op basis van de antwoorden van individuele leerlingen, en zo effectieve instructie en feedback te geven.” aldus Toine Maes, algemeen directeur Kennisnet in zijn vandaag verschenen column. Dit levert tijd op, die de leraar kan benutten om leerlingen bijvoorbeeld extra te begeleiden of om uitdagende en gevarieerde leersituaties te bieden.

Kennisnet roept onderwijs op ervaringen en aanbevelingen te delen
De komende maanden wil Kennisnet – op basis van de inzichten van de Vier in balans-monitor - samen met het onderwijs concrete aanbevelingen formuleren. Aanbevelingen die antwoord geven op de vraag hóe we met ict tot beter en slimmer leren komen. Kennisnet nodigt het onderwijs nadrukkelijk uit eigen ervaringen en aanbevelingen te delen. Dit kan nu al via kn.nu/aanbevelingen. De resultaten hiervan worden in november gepresenteerd tijdens Dé Onderwijsdagen.

De Vier in balans-monitor
Deze tweejaarlijkse monitor brengt de inzet en opbrengsten van ict in het Nederlandse onderwijs in beeld voor het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (po, vo en mbo). Kennisnet combineert in de monitor kennis over de huidige stand van zaken met inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. De Vier in balans-monitor is gratis te downloaden vanaf kennisnet.nl.

De Monitor Jeugd en Media 2015, die gisteren 23 juni verscheen, gaat ook in op de rol van ict en media bij het schoolwerk van jongeren. Deze is ook te vinden op kennisnet.nl.