Verbetering kwaliteit huisvesting scholen nodig en mogelijk

De PO-Raad vindt het huidige beeld van de onderwijshuisvesting zeer somber. Naar aanleiding van een uitzending van het RTL Nieuws (RTL4) op 9 maart hebben we de stand van zaken op een rij gezet.
We hebben in Nederland in het primair onderwijs ongeveer 10.000 schoolgebouwen, die gemiddeld al 35 jaar oud zijn. Op dit moment worden er per jaar slechts ongeveer 100 nieuwe scholen opgeleverd. De gemiddelde leeftijd van de gebouwen zal de komende jaren dus verder stijgen. Het probleem is naar de mening van de PO-Raad niet dat er onvoldoende middelen zijn. Als alle middelen echt aan de huisvesting zou worden besteed, dan kan dat leiden tot een forse verbetering van de kwaliteit van de huisvesting van scholen, waar het betreft het binnenklimaat, energieverbruik, duurzaamheid en functionaliteit. We moeten dan echter wel een aantal zaken anders organiseren.
Het is al langer bekend dat gemeenten volgens de periodieke onderhoudsrapportage (POR) van het ministerie van Binnenlandse Zaken niet alle bedragen uitgeven aan het doel waar zij voor wordt verstrekt. Net als schoolbesturen krijgen gemeenten een lumpsumvergoeding in de vorm van een algemene uitkering uit het gemeentefonds. Gemeenten zijn dan ook autonoom in het bepalen waaraan deze middelen worden uitgegeven. Kennelijk geven gemeenten dit dus uit aan andere zaken dan onderwijshuisvesting. Het ministerie onderzoekt op dit moment om hoeveel het precies gaat. Op basis van informatie vanuit de POR zou het in 2009 gaan om een bedrag van 380 miljoen euro. Dat is ruim 20 % van het totaal beschikbare budget.
Daarnaast heeft een steekproef onder de leden van de netwerken huisvesting en bekostiging van de PO-Raad uitgewezen dat veel gemeenten fors bezuinigen op de onderwijshuisvesting of het voornemen hebben om te bezuinigen. Het resultaat is dat 2/3 van de 33 schoolbesturen te maken heeft met of een besluit tot bezuinigingen of het voornemen daartoe. Het gaat dan om de volgende bezuinigingen:
Uitstel onderhoud: 9x
Verlagen jaarlijks budget: 9x
Uitstel groot onderhoud: 10x
Uitstel nieuwbouw: 8x
Schrappen renovatie:
Oprekken afschrijvingstermijnen; 2 x
Gelijktijdig is gevraag of besturen ook snijden in de eigen onderhoudsactiviteiten. In 15 gevallen is dat inderdaad het geval.
De PO-Raad praat met de ministeries en de gemeenten over de verbetering van de situatie rond de onderwijshuisvesting.