Onderwijsverslag 2010 2011

17 april 2012

De PO-Raad is ingenomen met de positieve waardering voor het primair onderwijs in het Onderwijsverslag 2010/2011 van de Inspectie van het Onderwijs. De kwaliteitsverbetering van de afgelopen jaren heeft zich duidelijk voort gezet. Het aantal zeer zwakke basisscholen is sinds 2009 gedaald van 108 naar nu 32. De schoolbesturen in het primair onderwijs houden zich steeds actiever bezig met de onderwijskwaliteit en hebben vaker de financiën op orde. Het Onderwijsverslag bevat echter ook aandachtspunten voor de sector. Net als de PO-Raad maakt de inspectie zich zorgen over de ondersteuning voor kwetsbare leerlingen. Daarnaast zijn investeringen nodig in de professionaliteit van de leraren, schoolleiders en schoolbestuurders.
Het aantal zwakke en zeer zwakke scholen in de sector is verder teruggelopen. Op de peildatum (1 september 2011) bedroeg het percentage in het basisonderwijs respectievelijk 3,8% en 0,6%. In het speciaal onderwijs liggen de percentages hoger, maar daar vond wel de grootste verbetering plaats van bijna 4 procentpunten. Kete Kervezee, voorzitter PO-Raad: "De inzet van de PO-Raad en haar leden op kwaliteitsverbetering heeft duidelijk resultaat voor de leerlingen. Uit onderzoek van de inspectie blijkt dat voormalige zeer zwakke scholen zich meestal duurzaam verbeteren en over de gehele linie verbeteren. Dat is goed nieuws. Gelukkig kunnen we het komende jaar verder gaan met de ondersteuning aan zwakke scholen. Er is nog veel te winnen voor de excellente leerlingen, maar laten we de kwetsbare leerlingen nooit uit het oog verliezen."

Leraar

Volgens de inspectie hebben de meeste leraren in het primair onderwijs (86%) voldoende basisvaardigheden om goed les te kunnen geven, maar slechts de helft beschikt ook over complexe vaardigheden. Hiervoor is onder andere een cultuur nodig met ruimte en vertrouwen, zodat de leraren verder kunnen groeien en van elkaar leren. De overheid moet schoolbesturen de ruimte geven om deze cultuurverandering verder uit te werken.

Professionalisering

Uit het Onderwijsverslag blijkt dat de schoolbesturen in het primair onderwijs professioneler zijn geworden. Dit heeft echter nog te weinig effect op de kwaliteitszorg op de scholen. Dit is een aandachtspunt voor de schoolbesturen. Kete Kervezee: "Het primair onderwijs heeft de afgelopen jaren al veel bereikt. We zitten midden in een cultuuromslag. Opbrengstgericht werken en leren van elkaar zijn onderdelen van een lerende cultuur, die de komende jaren verder gestalte moet krijgen en meer resultaten gaat opleveren. De schoolbesturen gaan verder met het voortdurend analyseren van de kwaliteit van de scholen: 'doen we de goede dingen en doen we die goed?' Daarbij gaat het natuurlijk over veel meer dan de basisvaardigheden in taal en rekenen. Die basisvaardigheden zijn een noodzakelijke voorwaarde, maar niet voldoende."

Passend onderwijs

De eerder ingezette kwaliteitsverbetering in het (voortgezet) speciaal onderwijs heeft zich het afgelopen schooljaar verder doorgezet, maar de verschillen tussen de scholen zijn groot. Scholen kunnen vooral verbeteren in het afstemmen van instructie en aandacht op de behoefte van de individuele leerling en in het evalueren van de begeleiding. Door de komende bezuiniging op Passend onderwijs zijn er echter zorgen over de continuïteit van deskundigheid voor de begeleiding van de leerlingen aangezien er veel expertise in het speciaal onderwijs verloren dreigt te gaan. De inspectie constateert dat het speciaal onderwijs hierdoor te maken heeft met grote onzekerheid. De schoolbesturen en schoolteams zijn in het algemeen positief over de uitgangspunten van Passend onderwijs, maar de korte tijd van invoering en de bijkomende bezuiniging baart zorgen.

Krimp

Een belangrijke ontwikkeling in het onderwijs is het teruglopen van het leerlingaantal in verschillende delen van Nederland. De inspectie constateert dat kleine scholen meer risico lopen om zwak of zeer zwak te worden. De kwaliteit van kleine scholen blijft nog licht achter bij grotere scholen, maar in het afgelopen schooljaar is de eerdere achterstand sterk ingelopen. Voor de leerlingen op 'krimpende' scholen blijft het belangrijk dat schoolbesturen de ruimte hebben om maatregelen te nemen om de kwaliteit en betaalbaarheid op orde te houden.
Kete Kervezee: 'Schoolbestuurders, schoolleiders en leraren willen zich verder professionaliseren. Ze rekenen daarbij op steun vanuit de samenleving en de politiek. Alleen dan kunnen ze hun verantwoordelijkheid waarmaken: goed onderwijs voor elk kind.'


Trefwoorden:

Onderwijskwaliteit, Professionalisering, Krimp, Passend onderwijs