Te weinig aandacht voor techniek in basisonderwijs

De interesse voor techniek krijgt in het basisonderwijs veel te weinig ruimte. Dat komt onder meer door een scheve verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke leerkrachten.

"Juffen bevolken met 86 procent het leerkrachtenteam op de basisscholen. Er zijn met 14 procent dus nauwelijks mannen. Je kunt spreken van een disbalans in het aanbod", zegt emeritus hoogleraar Louis Tavecchio op BNR.

De schreeuw uit het bedrijfsleven is al steeds vaker en harder te horen. De BV Nederland heeft een groeiend tekort aan technisch personeel. Het onderwijs levert namelijk onvoldoende technische studenten af, waarschuwt ondernemer Kees Smit. "Als je nooit van je vader hebt geleerd een fietsband of een gaatje in de muur te boren, is die aandacht ook nooit geprikkeld. Dan heb je er misschien ook nooit over nagedacht om in de techniek verder te gaan." En daar is dus een rol voor het onderwijs weggelegd.

Onderwerpkeuzes
Het is geen nieuws dat er al jarenlang meer vrouwen voor de klas staan dan mannen. Dat heeft geen gevolgen voor de kwaliteit van het onderwijs, maar wel voor de onderwerpkeuzes die worden aangeboden. Vrouwen in het lager onderwijs lijken minder ruimte te geven aan experimenteren, techniek en met de handen bezig zijn. Volgens gedragswetenschapper Lauk Woltring heeft het hoge aantal leraressen gevolgen voor het aanbod. "Dat is vaak fysieker. Meer uitdaging, meer grote motoriek, meer materie en leren met hun handjes. Dat wordt in het basisonderwijs soms te weinig gegeven."

Tavecchio erkent dat er een gebrek is aandacht voor techniek. "Kijk naar de Cito-toetsen die in groep 7 en 8 worden afgenomen. Daar zit één rekenvak bij en vijf taalvakken. Totaal niets aan techniek. Wij belonen kinderen als ze goed zijn in rekenen en vooral in taal. Maar of ze technische aanleg hebben, wordt zelfs niet gemeten in de Cito-toets."

Niet alleen de man/vrouw-verhouding van belang
De hoogleraar plaatst wel de kanttekening dat het niet alleen gaat om de verhouding mannelijke en vrouwelijke leraren. Hij noemt een uitspraak van de leerkracht van het jaar 2012 als voorbeeld. "Je zult als jong techneutje in de dop maar een juf hebben die zich niet interesseert in techniek. Dan ben je mooi de Sjaak. Ik heb die uitspraak nog even ingelijst. Daar heeft zij ontzettend gelijk. Zij verwijst naar haar eigen opleiding, de Pabo. Ze zegt zelf dat ze geen woord over techniek heeft gehad."

Tavecchio benadrukt wel dat mannelijkere leerkrachten meer affiniteit hebben met technische onderdelen in het onderwijs. "Dat mag je globaal wel veronderstellen. Alleen het zat niet in het vakkenpakket wat de leerkrachten de leerlingen op de Pabo kregen aangeboden. Daarom heeft de regering nu een maatregel genomen, om ook in het Pabo-aanbod de aanstaande leerkrachten meer wetenschap en techniek in het vakkenpakket te stoppen."

Rotterdamse kinderen naar de haven
In Rotterdam heeft de Rotterdamse wethouder Onderwijs Hugo de Jonge een manier bedacht om leerlingen in het basisonderwijs meer in contact te brengen met techniek. Hij heeft 6000 basisschoolleerlingen de mogelijkheid gegeven een excursie te maken naar de bedrijven in de omliggende haven.