Afname eindtoets in schooljaar 2014-2015 voor alle basisscholen verplicht

Woensdag 12 maart maakte Cito de resultaten van de Eindtoets Basisonderwijs, beter bekend als Cito-Eindtoets, bekend. Net als voorgaande jaren hebben ongeveer evenveel leerlingen een advies voor vwo, havo of een van de leerwegen in het vmbo gekregen, zo blijkt daaruit. De verschillen tussen de prestaties van jongens en meisjes zijn iets kleiner geworden.

Dit schooljaar is het laatste jaar dat de Cito-Eindtoets op de huidige manier plaatsvond. Vanaf schooljaar 2014/2015 gaat de toets op in de centrale eindtoets, die in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) door het College voor Toetsen en Examens (CvTE) wordt uitgebracht. Deze toets wordt overigens wel onder verantwoordelijkheid van het CvTE door Cito ontwikkeld.

Keuzemogelijkheden eindtoetsen in invoeringsjaar 2014/2015
Vanaf schooljaar 2014/2015 treedt de nieuwe wet- en regelgeving over eindtoetsen in werking. Dat betekent dat het vanaf dat moment voor alle leerlingen van het regulier basisonderwijs in groep 8 verplicht is om een eindtoets te maken. In dit invoeringsjaar kunnen basisscholen zelf kiezen welke eindtoets zij afnemen: de centrale eindtoets, een andere door de minister toegelaten eindtoets of één van de huidige eindtoetsen zoals opgenomen in de regeling Leerresultaten PO. Scholen kunnen in 2014/2015 dus in ieder geval kiezen uit de volgende eindtoetsen:

Centrale eindtoets, in opdracht van OCW uitgebracht door CvTE. Meer informatie over de centrale eindtoets vindt u op de website van CvTE.

Schooleindonderzoek van de vier landelijke Protestants Christelijke Schoolbegeleidingsdiensten.
Meer informatie vindt u onder meer op de website van Centraal Nederland.

Drempelonderzoek 678 van 678 Onderwijs Advisering. Meer informatie vindt u op de website van 678 Onderwijs Advisering.

Landelijk genormeerde methodeonafhankelijke toetsen voor groep 8. Dit kunnen de toetsen zijn:

de toetsen Rekenen-Wiskunde en Begrijpend lezen van het Cito Volgsysteem primair onderwijs

de Schoolvaardigheidstoetsen Rekenen-Wiskunde en Begrijpend lezen van Boom test uitgevers

de toets Begrijpend lezen van 678 Onderwijs Advisering

Naast bovenstaande toetsen zijn er wellicht nog andere eindtoetsen die door de minister worden toegelaten voor afname in schooljaar 2014/2015. Welke toetsen dat zijn, is op dit ogenblik nog niet bekend. Het ministerie van OCW zal schoolbesturen en scholen binnenkort informeren over de keuzes die zij kunnen maken in schooljaar 2014/2015. Ook heeft staatsecretaris Dekker tijdens een debat met de Tweede Kamer toegezegd dat dat hij een ‘vorm van gezamenlijke communicatie of een gezamenlijke website’ wil realiseren waarop scholen worden geïnformeerd over de keuzes die zij kunnen maken. De PO-Raad is blij met deze toezegging aangezien zij voortdurend heeft benadrukt gezamenlijke communicatie over de keuzemogelijkheden voor schoolbesturen en scholen noodzakelijk te vinden.

Afnameperiode eindtoetsen schooljaar 2014/2015

De centrale eindtoets wordt in schooljaar 2014/2015 afgenomen op 21, 22 en 23 april 2015. De andere eindtoetsen zullen waarschijnlijk de huidige afnameperiode handhaven. Over het algemeen genomen is deze afnameperiode ruimer, het Drempelonderzoek kan bijvoorbeeld al vanaf september worden afgenomen. De verschillende toetsaanbieders zullen schoolbesturen en scholen op een later moment uitgebreid informeren over de opzet en afnamemogelijkheden van ‘hun’ toetsen.

De PO-Raad pleit al enkele jaren voor een verplaatsing van het afnamemoment van eindtoetsen naar later in het schooljaar. Hierdoor wordt de beschikbare onderwijstijd maximaal benut, worden zo recent mogelijke gegevens overgedragen aan het voorgezet onderwijs en komt het schooladvies centraal te staan bij de toelating tot het voortgezet onderwijs. Met name dit laatste punt vindt de PO-Raad van groot belang, omdat dit recht doet aan het advies van de school dat gebaseerd is op informatie die leerkrachten gedurende de hele schoolloopbaan van leerlingen hebben verzameld over hun mogelijkheden.

In de nadere regelgeving rondom de eindtoetsen, is de centrale positie van het schooladvies bij de toelating tot het voortgezet onderwijs helder vastgelegd. Naar aanleiding van Kamervragen van de PvdA heeft Staatssecretaris Dekker de leidende rol van het schooladvies recent nog eens bevestigd en aangegeven dat scholen voor voortgezet onderwijs de toelating niet afhankelijk mogen stellen van het resultaat op de eindtoets. Ook mogen zij naast de eindtoets geen andere gegevens gebruiken of eisen als tweede gegeven. Dit geldt zowel voor toelatingstoetsen die een school voor voortgezet onderwijs zelf eventueel zou willen afnemen als voor andere toetsen die leerlingen op de basisschool maken (bijv. de Entreetoets, toetsen van het Cito Volgsysteem primair onderwijs of een IQ-test). De staatssecretaris geeft aan dat het aan de basisschool is om deze gegevens te betrekken bij het opstellen van het schooladvies.

De PO-Raad is zeer verheugd met deze heldere uitspraken van de staatssecretaris. Meermaals heeft zij al aangegeven dat scores op toetsen een hulpmiddel zijn bij het opstellen van een passend schooladvies, maar nooit gebruikt zouden mogen worden als scherprechter bij de toelating tot het voortgezet onderwijs. Dit wordt nu door de staatssecretaris bevestigd.

Situatie vanaf schooljaar 2015/2016

Ook vanaf schooljaar 2015/2016 kunnen scholen zelf kiezen welke eindtoets zij afnemen. De keuze zal dan echter beperkt zijn tot de centrale eindtoets en andere door de minister toegelaten eindtoetsen. Elk jaar zal het ministerie van OCW opnieuw bekend maken welke andere eindtoetsen, naast de centrale eindtoets, toegelaten zijn. Deze alternatieve toetsen moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden. Wanneer dat het geval is, worden ze in principe voor een periode van vier jaar door de minister toegelaten. Omdat de inhoud van de toetsen jaarlijks (gedeeltelijk) moet worden ververst, wordt wel jaarlijks bekeken of de toegelaten toetsen nog aan een aantal belangrijke voorwaarden voldoen. Het gaat dan bijvoorbeeld om betrouwbaarheid (meet de toets voldoende nauwkeurig?) en validiteit (meet de toets wat deze beoogt te meten?) van de toets.