Beschikbare informatie passend onderwijs ontoereikend voor uitoefenen stelselverantwoordelijkheid

Twee jaar na invoering van passend onderwijs signaleert de Onderwijsraad een aantal aandachtspunten die succesvolle evaluatie en invoering van passend onderwijs in de weg staan: de ontoereikende informatie op leerlingniveau en het ontbreken van een dekkend ondersteuningsaanbod. Bovendien is de onderwijs-praktijk nog te weinig betrokken. Dit staat in het briefadvies Passend onderwijs dat de Onderwijsraad op 5 december publiceert.

Sinds de invoering van passend onderwijs zijn scholen verantwoordelijk om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden. De landelijke criteria om in aanmerking te komen voor extra onderwijsondersteuning zijn losgelaten. Dit bemoeilijkt het volgen van leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De huidige data geven geen betrouwbaar beeld van de uitwerking van passend onderwijs voor deze leerlingen en de leerlingen in de omgeving. De raad adviseert om ervoor te zorgen dat deze informatie snel beschikbaar komt. Dit is nodig om de verantwoordelijkheid van de overheid voor het stelsel waar te kunnen maken. Ook waarschuwt de raad voor een te eenzijdige focus op vermindering van het aantal thuiszitters; andere doelen van passend onderwijs raken hierdoor uit zicht.

Geen dekkend ondersteuningsaanbod
Om elk kind een passende onderwijsplek te bieden, werken scholen samen in samenwerkingsverbanden. Zowel reguliere als speciale scholen zijn opgenomen in deze regionaal georganiseerde samenwerkingsverbanden. Scholen zijn echter terughoudend om zich in een bepaald type aanbod te specialiseren. Een deel van de leerlingen heeft daardoor geen toegang tot de benodigde specialistische ondersteuning. Een grotere variatie aan onder-steuningsvormen is nodig om alle leerlingen een passende plek in het onderwijs te bieden.

De raad is van mening dat samenwerkingsverbanden een actieve rol moeten vervullen bij het afstemmen van de schoolondersteuningsprofielen. Het bestuur van een samenwerkingsverband bestaat echter vaak deels uit de aangesloten schoolbesturen, waardoor sprake is van conflicterende belangen. De governance van samenwerkings-verbanden in passend onderwijs verdient dan ook een nadere uitwerking.

Passend onderwijs speelt zich nog te weinig af in de onderwijspraktijk
In de onderwijspraktijk bestaat een negatief beeld van passend onderwijs. Om de betrokkenheid van leraren en het draagvlak voor passend onderwijs te vergroten, zullen de besturen samen met scholen en leraren de doelen voor passend onderwijs verder moeten concretiseren. Versterking van de deskundigheid van leraren moet volgens de raad zowel binnen schoolteams als via de lerarenopleidingen gebeuren. Aandacht voor de communicatie met ouders is daarbij essentieel.