Oplossingen voor het lerarentekort onder de loep: verlaging instroom

Het oplopende lerarentekort in het primair onderwijs is een groot probleem. Vanuit de sector, in de media en in de politiek duiken daarom de laatste tijd verschillende oplossingen hiervoor op. De PO-Raad verzamelt en analyseert enkele van deze ideeën. In dit bericht leggen we uit waarom het verlagen van de instroomeisen van lerarenopleidingen géén goed idee is.

Als de overheid niet snel investeert in het primair onderwijs, zijn er over een paar jaar duizenden leraren te weinig. Dit jaar is er al een tekort van 1.200 leraren. En dit zal oplopen tot wel 4.000 in 2020 en zelfs 10.000 in 2025. Het mogelijke gevolg: grotere klassen, minder aandacht voor kinderen dan zij nodig hebben en een hogere werkdruk voor leraren.

Een van de oorzaken van het lerarentekort is het feit dat het aantal uitstromende pabo-studenten de afgelopen jaren steeds verder is teruggelopen. Zo toont de ‘Arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2017’ aan dat het aantal pabo-gediplomeerden tussen 2011 en 2015 met 24 procent is gedaald naar 3.798 gediplomeerden. Bovendien blijkt uit diezelfde analyse dat het aantal startende pabo-studenten de komende acht jaar zal afnemen. Waar in 2017 het aantal pabo-studenten nog op ruim 18.000 wordt geraamd, zullen dat er bij een ongewijzigde trend in 2024 zo'n 3.000 minder zijn.

Het is dus van groot belang dat de instroom in lerarenopleidingen een flinke boost krijgt. GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld drong daarom in juni in de Tweede Kamer aan op het verlagen van de toelatingseisen voor de pabo. Dit moet er volgens haar voor zorgen dat de studenten die nu terugdeinzen voor de toelatingseisen van de lerarenopleiding, toch kiezen voor de pabo.

Oplossing voor het lerarentekort?
Het verlagen van de instroomeisen voor lerarenopleidingen zal de instroom in lerarenopleidingen – en dus het aantal aspirant-leraren – zeker doen toenemen. Maar de voorgestelde maatregel druist volledig in tegen het beleid van de afgelopen jaren, waarin juist, met resultaat, is ingezet op het verbeteren van de kwaliteit van pabo-opleiding door hogere eisen aan instromers te stellen. De PO-Raad heeft deze kwaliteitsverbetering altijd gesteund en vindt het dan ook uiterst onverstandig om nu aan de instroomeisen te tornen.

Volgens de sectororganisatie voor het primair onderwijs moet de oplossing voor het lage aantal pabo-gediplomeerden meer gezocht worden in het aanbieden van meer opleidingsroutes naar het lerarenberoep. Zo is de PO-Raad samen met de Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU) initiatiefnemer van de universitaire lerarenopleiding. Deze nieuwe opleiding, die dit schooljaar voor het eerst van start gaat op de Radboud Universiteit, moet meer vwo’ers interesseren voor het leraarsvak door meer aandacht te besteden aan academische en onderzoekende vaardigheden. Naast dat dit helpt bij het tegengaan van het lerarentekort, zorgt het ook voor meer diversiteit in de lerarenteams.

Een andere opleidingsroute naar het leraarsberoep waar wat de PO-Raad betreft meer ruimte voor geboden moet worden, is de zij-instroom. Daar schreven we dit artikel over.

Andere mogelijke oplossingen voor het lerarentekort
Eerder legden we op poraad.nl uit waarom de functiemix het lerarentekort níet oplost en waarom een 'gratis' opleiding een prima plan is, maar niet de enige knop is om aan te draaien. Ook keken we naar de mogelijkheden van unitonderwijs.

Wat volgens de PO-Raad sowieso moet gebeuren, is het aantrekkelijker maken van het lerarenvak door een verhoging van de salarissen van leraren en het verlagen van hun werkdruk. De PO-Raad trekt hierin samen op met partijen verenigd in het PO-front. Ze vindt de aanpak van het lerarentekort door het kabinet tekort schieten.