Techniek in de klas

Techniek in de klas: haal de buitenwereld de school in

Leren door te onderzoeken, te experimenteren en te doen: scholen zijn doorgaans enthousiast over techniekonderwijs. Op het snijvlak van kunst, techniek en wetenschap ontwikkelen leerlingen skills die van belang zijn om straks goed voorbereid de maatschappij in te gaan. Niet alleen leren ze de lesstof, maar ze passen de kennis juist ook toe. Het accent ligt niet alleen op kennen, maar ook op kunnen. Wat maakt het techniekonderwijs voor de basisschool bijzonder? En hoe kan het een plek krijgen binnen het huidige schoolsysteem?

Scholen hebben steeds vaker moderne technologieën in huis en integreren dit in de lessen. Zo kunnen leerlingen werken met 3D printers en lasersnijders of terecht in lokale Fablabs. Dit is een mooie opstap voor het techniekonderwijs. Vanuit Bright Makers willen wij scholen met workshops rondom techniekonderwijs helpen om hun leerlingen uit hun hoofd te halen en actief te laten creëren. Het gaat hierbij niet langer om het eindproduct maar om het proces. Toch horen we ook terug dat het huidige schoolsysteem het techniekonderwijs soms in de weg lijkt te staan. Het risico is dat het uiteindelijk niet tot bloei kan komen en dat de 3D printers verstoffen. Dat zou een gemiste kans zijn, wat ons betreft.

Leerlingen klaarstomen
Waarom zijn wij zo enthousiast over techniekonderwijs? De leerlingen zitten niet langer in de vaak nog passieve rol van informatie-opnemers, maar worden met workshops op school actieve en experimenterende ondernemers. Leerlingen ontwikkelen skills op een andere manier door de koppeling te maken tussen een creatief ontwerpproces en toegankelijke technologieën. Ze leren te durven, door te zetten, creatief te denken, verantwoordelijkheid te nemen én samen te werken. Er wordt gewerkt vanuit een challenge; een maatschappelijk vraagstuk waarmee de leerling vanuit intrinsieke motivatie op zoek gaat naar oplossingen. Een leerling neemt zo binnen de schoolmuren actief deel aan de maatschappij en wordt hiervoor klaargestoomd. Een mooi voorbeeld kwam onlangs naar voren in gesprek met een school. Zij organiseerden een techniekonderwijsproject waarbij de leerlingen de opdracht kregen iets te doen of maken wat ze echt graag wilden. Op voorhand kreeg iedereen al een cijfer voor het eindproduct, namelijk een 7,5. Na de aanvankelijke verwarring voelden de leerlingen zich vrij om het proces in te duiken zonder prestatiedruk. Ze hadden een groot gevoel van eigenaarschap en de resultaten waren verrassend en uniek. Het laat zien dat leerlingen graag in de rol van uitvinder en ondernemer stappen. Techniekonderwijs daagt uit om de verbinding aan te gaan met de wereld om je heen.

Toetsing van techniekonderwijs
Bij techniekonderwijs leer je door te doen en niet door iets af te maken. Dat maakt dat we op een andere manier kunnen kijken naar competenties en de huidige kennisconstructie. Dat ene juiste antwoord bestaat niet meer. Twee leerlingen kunnen tijdens dezelfde activiteit op school met dezelfde vraag bezig zijn, maar ze kunnen beide tot iets totaal anders komen. De focus verschuift naar het proces en opgedane kennis wordt direct toegepast. Dit is wat ons betreft een rijke bron voor toetsing. De leerkracht heeft zo andere en misschien wel meer handvatten ter beschikking om te beoordelen of de leerling de gevraagde kennis beheerst. Nu stuiten we ook op enkele knelpunten. Leerlingen moeten nou eenmaal een bepaalde hoeveelheid stof tot zich nemen om goed voorbereid te zijn op het eindexamen. Hoe creëert een vakdocent binnen een al redelijk vol curriculum structureel ruimte en bovendien energie voor techniekonderwijs? Voor kennisbeheersing staan de criteria vast; het is de traditionele manier van toetsen en goed meetbaar. Voor techniekonderwijs is dit nog niet het geval, want hoe toetsen we die skills tijdens een maakproces?

Klaar voor de toekomst?
Wat zijn mogelijkheden om met elkaar deze toekomstgerichte manier van techniekonderwijs op school écht te laten slagen? We zijn benieuwd hoe scholen hierover denken en gaan graag in gesprek. Zou het idee van een aanvulling op het diploma in de vorm van een getuigschrift van skills en kwaliteiten een reëel toekomstbeeld zijn? Wat ons betreft is dit een accentverschuiving die in onze maatschappij niet te onderschatten is. We gaan dan namelijk kijken naar het creatief vermogen van iemand. Hierbij stellen we onszelf de vraag of iemand ook buiten de gebaande paden kan en durft te denken. Dit getuigschrift is daarbij een eerste stap in de goede richting.

Maak ruimte voor verdieping
Vanuit Bright Makers helpen we scholen graag op weg door samen met hen workshops in techniekonderwijs te organiseren: van experimenteren met een Hololens tot het werken met smart materials. Workshops zijn overzichtelijk en makkelijk in te plannen, en nemen relatief weinig tijd van de docenten in beslag. Zo zorgen wij voor professioneel en behapbaar techniekonderwijs, waarin leerlingen in een kort tijdsbestek het maakproces van a tot z doorlopen. Wij zijn overtuigd van de meerwaarde van ‘het leren door te doen’ en willen ons mede inzetten om techniekonderwijs een gedegen plek binnen het schoolsysteem te geven. Wilt u meedenken over de toekomst van het techniekonderwijs? We zijn benieuwd naar uw ervaring en ideeën. Neem contact op met Sarah Evers van Bright Makers.