Trends in grafische opleidingen & cursussen

Er is al jaren een dalende trend in de werkgelegenheid voor de grafische sector als geheel. Er zijn wel grafische deelsectoren en beroepen waar het veel beter gaat. Zo is er een lichte stijging in de vraag naar bijvoorbeeld grafisch vormgevers. Maar hoe vertalen deze trends zich naar grafische opleidingen en cursussen? En wilt u wellicht zelf omscholen naar de grafische industrie of het grafisch onderwijs?

Grafische opleidingen op MBO-niveau

Opleidingen in de grafische industrie zijn nog steeds vooral op mbo-niveau. Deze leiden op tot beroepen in printmedia en dtp, dus onder andere tot drukker, nabewerker, en dtp-er. De arbeidsmarktperspectieven voor afgestudeerden mbo –zeker tot en met niveau 2– zijn al lang niet rooskleurig. De werkloosheid onder schoolverlaters is hoog en het bruto maandsalaris is laag. Het aantal scholieren in deze richting is de laatste jaren flink afgenomen. Dat komt niet alleen door de verminderde belangstelling van de jeugd voor bovengenoemde beroepen, maar is ook ingegeven door de marktsituatie. Mbo-opleidingen spelen hier al een tijd terecht op in door nieuwe grafische opleidingen aan te bieden, die beter aansluiten bij de huidige marktsituatie. Deze nieuwe opleidingen heten bijvoorbeeld ‘Mediavormgever – Animatie en Audiovisuele vormgeving’ of ‘Mediamanagement en Marketing’.

Grafische opleidingen op HBO-niveau

Hoewel er op hbo-niveau nog steeds niet heel veel grafische opleidingen zijn, is er toch een aantal relevant voor de grafische industrie. Ze heten onder andere ‘communication and multimedia design’, ‘media & informatie & communicatie’, ‘visual art & design management’ en ‘mediatechnologie’. Deze opleidingen hebben raakvlakken met media, communicatie en ICT. Het aantal studenten op deze opleidingen neemt de laatste jaren toe. Over het algemeen kun je zeggen dat door de toename van ICT er meer vraag is naar hoger opgeleid grafisch personeel. Dus in plaats van mbo wordt hbo gevraagd.

Grafische opleidingen en cursussen voor volwassenen

Naast de reguliere grafische mbo- en hbo-opleidingen zijn er eenjarige grafische opleidingen en kortdurende grafische cursussen voor omscholers, UWV-ers en beroepsbeoefenaars met een beroep verwant aan de grafische industrie: denk aan communicatie- en marketing-medewerkers. Deze opleidingen en cursussen worden voor een aanzienlijk deel betaald door de werkgever of het UWV omdat de opgedane kennis direct kan worden ingezet voor eigen bedrijf of organisatie. Deze opleidingsinstituten geven al geruime tijd een gelijkmatig beeld van de doorgaande behoefte aan personeel met grafische kennis. Door hun commerciële inslag zie je bij deze instituten ook eerder de vraagtrends terug vanuit de markt. Met andere woorden: deze instituten bieden eerder dan mbo- en hbo-opleidingen cursussen aan die inspelen op de laatste technische en maatschappelijke ontwikkelingen. Denk aan social media- of SEO-gerelateerde cursussen of de omschakeling naar online cursussen door de corona-crisis.

Omscholing naar grafisch vormgever of grafisch docent?

Hoewel de vraag naar beroepen als drukker is verminderd, is de vraag naar grafisch vormgevers enigermate toegenomen. Het gevraagde opleidingsniveau van deze groep is hbo. Dat grafisch vormgevers zich minder zorgen hoeven te maken over de banenmarkt, blijkt ook uit de statistiek: het totaal aantal grafische bedrijven loopt terug, maar het aantal zzp’ers is behoorlijk stabiel. Grafisch Vormgevers behoren heel vaak tot deze categorie. Bijkomende trend waarin grafisch vormgevers op hbo-niveau goed passen, is de veranderende klantbehoefte naar producten en diensten op het grensvlak van drukwerk, media, communicatie en marketing. Ook expertises als database-publishing en 3D-printtechnologie bieden goede kans op werk.

Een andere trend is de overlapping van grafische kennis met traditionele beroepen in de marketing en communicatie. Dus de kansen op de arbeidsmarkt voor een marketeer die grafische kennis bezit is heel goed. Of iemand van de PR-afdeling die tevens verantwoordelijk is voor de interne en externe grafische uitingen van het bedrijf. Wilt u als onderwijzer eens onderzoeken of het grafische vakgebied ook iets voor u is, dan kunt u een eerste stap zetten door bijvoorbeeld een pakket als Adobe Photoshop te leren. Bij Grafische Cursussen kunt u bijvoorbeeld een gratis Photoshop-lesboek aanvragen. Dit lesboek is beschikbaar als onderwijsmiddel voor mbo-opleidingen.

bronnen:

Grafimedia in cijfers 2019
Grafische industrie, arbeidsmarktupdate