SER: nu investeren in leren en ontwikkelen

Het aantal mensen zonder werk is in korte tijd schrikbarend gestegen en zal naar verwachting nog verder toenemen. Om dit tegen te gaan is opleiding voor werkenden en (nog) niet werkenden cruciaal. Er bestaat echter nog geen duidelijk overzicht van het opleidingsaanbod en de financieringsmogelijkheden daarvan. Dit constateert de SER in het advies ‘private scholingsmiddelen’. Volgens de SER moet er een toegankelijk digitaal overzicht komen waarin zichtbaar is welke budgetten er voor scholing beschikbaar zijn.

Ook roept de SER het kabinet op om door te pakken en te investeren in een solide infrastructuur om leren, ontwikkelen en van werk-naar-werk trajecten optimaal mogelijk te maken. Dit is nodig omdat de coronacrisis er niet alleen inhakt op gebied van gezondheid en maatschappelijk leven, maar ook verstrekkende gevolgen heeft voor economie en werkgelegenheid. Deze crisis toont aan dat sommige sectoren en mensen meer dan evenredig kwetsbaar zijn.

Glashelder
Door de coronacrisis is de noodzaak om te investeren in leren en ontwikkelen glashelder geworden. In zeer korte tijd moeten veel werkenden - vast of tijdelijk , in loondienst of zzp’ers - zich bezinnen en soms een brug over gaan naar nieuwe mogelijkheden voor werk. In sommige sectoren neemt het werkaanbod sterk af, terwijl in andere sectoren juist nog steeds sprake is van grote tekorten.

Het onderwerp is niet nieuw. Voor de crisis werd er al in toenemende mate en door steeds meer partijen gewerkt aan het versterken van leven lang ontwikkelen en ook na de coronacrisis zal het belang ervan niet afnemen. Integendeel, de economie en de maatschappij veranderen ingrijpend als gevolg van technologische ontwikkelingen zoals digitalisering en robotisering.

Na crisis en herstel permanente infrastructuur
Vanuit de overheid en de sociale partners is een stevig crisis- en herstelpakket opgezet om te investeren in van-werk-naar-werktrajecten, inclusief opleiding en omscholing. Dit is een belangrijke stap.

Mariëtte Hamer: “Laten we vanuit deze crisissituatie gezamenlijk verder bouwen aan een betere en permanente infrastructuur voor leren en ontwikkelen, zodat we nu en in de toekomst kunnen anticiperen op veranderingen in de arbeidsmarkt. De kennis en ervaring die we in deze crisis versneld opdoen is een goudmijn die werkgevers en werkenden ook op lange termijn kan helpen, maar dan moeten we daarmee nu wel samen aan de slag.“

Advies private scholingsmiddelen
Er is grote behoefte aan goede en betrouwbare informatie over zowel publieke als private scholingsmogelijkheden en de financiering daarvan voor werkenden en (nog) niet werkenden. Dit constateert de SER in het advies waarin hij is gevraagd hoe private scholingsmiddelen zichtbaar kunnen worden gemaakt. Het aanbod aan opleidingen is groot en er zijn veel verschillende potjes en budgetten om scholing mee te betalen, maar er bestaat nog geen duidelijk overzicht. Juist dat is van groot belang voor mensen om hun weg te vinden om te kunnen toe te treden of te blijven participeren op de arbeidsmarkt. Door de coronacrisis is dit nog extra duidelijk geworden.

Digitaal overzicht van alle scholingsmogelijkheden en middelen nodig
Volgens de SER moet er een digitaal overzicht komen, waarin ook zichtbaar wordt gemaakt welke budgetten er beschikbaar zijn om scholing te betalen. Een dergelijk digitaal scholingsoverzicht is toegankelijk voor laaggeletterden en voor mensen die niet digitaal vaardig zijn. De informatie moet actueel zijn en van hoge kwaliteit en het moet aansluiten op de behoefte in de arbeidsmarkt.

Om iedereen te laten profiteren van scholingsmogelijkheden en budgetten is ook een ondersteunende infrastructuur nodig. Het scholingsportal kan een belangrijk instrument zijn in het bevorderen van een leercultuur, naast onder andere goede ondersteuning, loopbaanadvies en voldoende mogelijkheden en middelen om al werkend te kunnen leren. Volgens de SER levert de combinatie van meer inzicht met ondersteuning en advies meer effect op voor een leercultuur. Het bereik van een digitaal overzicht wordt groter als mensen er actief op worden gewezen en hulp en advies wordt geboden bij het maken van loopbaankeuzes. De SER adviseert om ook hierin te investeren en werkgevers, werknemers en hun organisaties hierin te faciliteren.

Ontwikkelbudget
De overheid is van plan om in 2022 een ontwikkelbudget in te voeren, dat voor iedere Nederlander beschikbaar zal zijn. De SER vindt dit een positieve ontwikkeling, waarbij het belangrijk is dat dit kan worden gecombineerd met andere budgetten, zoals op een individuele ontwikkelrekening. De SER ziet dat er nog verbetering en verruiming kan komen in de behandeling van deze budgetten.

Actie-agenda Leven lang Ontwikkelen
De SER roept alle partijen op om gebruik te maken van alle mooie initiatieven en klaar te staan om mensen van werk (en werkloosheid) naar werk te begeleiden. Met de Actie-agenda Leven Lang Ontwikkelen heeft de SER een groot aantal veelbelovende projecten in kaart gebracht en in een netwerk verbonden. Met specifieke thema’s, die problematiek aanpakken die voor vele partijen belangrijk zijn, worden de activiteiten ondersteund. Een voorbeeld daarvan is het onderwerp ‘beter herkennen van skills’, waarbij zonder per se afhankelijk te zijn van formele diploma’s, in kaart gebracht kan worden wat de kennis en vaardigheden van medewerkers zijn. Dit maakt de toegang tot ander werk makkelijker en geeft meer inzicht in eventueel noodzakelijke aanvullende scholing. Wat er de afgelopen jaren nog meer is opgezet, leest u in de voortgangsrapportage van het aanjaagteam van de SER.

Kennisdocument Leren & Ontwikkelen
Op verzoek van de Denktank Coronacrisis is door de SER een kennisdocument opgesteld waarin de vraag centraal staat welke lessen geleerd kunnen worden uit de bestaande initiatieven voor Leven Lang Ontwikkelen voor de van-werk-naar-werk trajecten en wat er nodig is voor opschaling hiervan. Dit laatste is een belangrijk punt. Er zijn gelukkig veel initiatieven, maar soms nog te kleinschalig en te versnipperd. Daar kan snel verbetering in worden aangebracht.

Meer informatie
Het kennisdocument Leren & ontwikkelen en de bijdrage van werk-naar-werk vindt u hier.

Het advies Private scholingsmiddelen vindt u hier.

Lees hier de voortgangsrapportage van de Actie-agenda Leven Lang Ontwikkelen van de SER.