Bijna een kwart van de basisschoolkinderen leest nooit in vrije tijd

Lezen is leuk, zegt 64% van de basisschoolkinderen. Zij geven hun leesplezier het rapportcijfer 7. Een ruim voldoende, maar er is ruimte voor verbetering. Want uit onderzoek van Squla* blijkt dat 23% van de kinderen in hun vrije tijd (bijna) nooit leest. Sterker nog, 36% vindt lezen saai en (dus) zonde van de tijd. Het is daarom belangrijk om niet alleen te werken aan de leesvaardigheid van kinderen, maar ook te laten zien dat lezen vooral heel leuk is. Want een goede basis in leesplezier, zorgt dat kinderen op latere leeftijd ook nog graag lezen. En daar hebben zij hun verdere schoolcarrière en loopbaan profijt van. Om ouders inzicht te bieden hoe zij hun kinderen hier het beste bij kunnen helpen, geeft Squla in haar nieuwste Onderwijsmonitor tips voor het vergroten van leesplezier.

Hoewel veel jongere kinderen lezen een 7 geven, neemt het leesplezier enorm af zodra kinderen op de middelbare school zitten. In vergelijking met scholieren in andere landen, hebben Nederlandse middelbare scholieren het minste plezier in lezen. Sterker nog, het leesplezier van middelbare scholieren nam de afgelopen tien jaar alleen maar verder af. Tegen de tijd dat kinderen 15 jaar zijn, is een groot deel van hun leesplezier weggeëbd. Bijna de helft van de ondervraagde scholieren geeft aan lezen ‘tijdverspilling’ te vinden. Dat is de zorgwekkende conclusie van internationaal onderzoek van PISA onder meer dan 5.000 Nederlandse middelbare scholieren van 15 jaar.

Een goede basis voor leesplezier
Juist daarom is het volgens Roos de Ridder, educatiespecialist bij Stichting CPNB, zo belangrijk om al vroeg een goede basis voor leesplezier te leggen en van deze 7 een 8 of 9 te maken. “De basis voor leesplezier wordt voor een groot deel op de basisschool gelegd. Als dit fundament sterk is, is de kans groot dat kinderen daar op latere leeftijd ook profijt van houden.” Om het leesplezier van kinderen te vergroten, is het belangrijk om veel leeskilometers te maken. “In een ideale wereld lezen basisschoolleerlingen elke dag een half uur in hun vrije tijd,” stelt Nina Willemse van ABC Onderwijsadviseurs, dat het onderwijs en ouders bij allerlei vraagstukken rond leren en onderwijzen ondersteunt. “Dertig minuten per dag in een boek duiken, maakt een kind leesvaardig en dat vergroot het leesplezier enorm.”

Lezen niet verplichten
Toch blijkt uit het onderzoek dat 23% van de basisschoolleerlingen thuis bijna nooit leest. Verder geeft een kwart van de kinderen aan soms te lezen, maar zeker niet elke dag. Hoe kunnen ouders hun kinderen stimuleren om meer in hun vrije tijd te lezen? Verplichten is in ieder geval niet de oplossing. Als ouder is het belangrijk om de intrinsieke motivatie te stimuleren. Bijvoorbeeld met het juiste boek: 31% van de kinderen uit het onderzoek geeft aan vaker te lezen als ze leukere boeken zouden hebben. Het helpt ook om een kind zelf te laten bepalen. Het maakt niet uit wat ze lezen, als ze maar lezen. 39% van de kinderen leest bijvoorbeeld het liefst een stripboek, maar ook met luisterboeken, tijdschriften of apps kun je leesplezier stimuleren.

Lezen is de basis voor alle vakken, ook voor rekenen
De zin om te lezen is vooral onder jongens een aandachtspunt. Meisjes geven hun leesplezier een 7,3, terwijl dat cijfer bij jongens op een 6,5 blijft steken en twee keer zoveel jongens als meisjes zeggen nooit een boek open te slaan. “Het is belangrijk om zowel jongens als meisjes al vanaf jonge leeftijd te stimuleren om goed te leren lezen en vooral om dat lezen leuk te maken. Het is belangrijk dat je daarbij goed kijkt naar je kind en zijn of haar interesses. Daarom kunnen kinderen op Squla zelf kiezen over welke thema’s ze willen lezen, bijvoorbeeld dieren of griezelen, en lezen zij altijd op hun eigen niveau”, aldus Pauline Rambonnet, Hoofd Educatie van Squla. “Of ze nu een topografiequiz maken of aan de slag gaan met een rekengame, lezen is de basis van al het leren. Als kinderen goed lezen, begrijpen ze de stof beter en wordt leren een stuk makkelijker. Goed leren lezen is een cadeau waar je de rest van je leven profijt van hebt. En daar dragen we als educatief platform graag een steentje aan bij.”

Blijven voorlezen, zelfs in groep 7/8
Een goede basis voor het stimuleren van leesplezier, is het samen lezen van boeken. Nederlandse ouders lezen hun kinderen al vanaf jonge leeftijd voor. Als kinderen ouder worden en steeds beter zelf kunnen lezen, neemt het aantal ouders dat hun kinderen voorleest echter snel af. Uit het Squla onderzoek blijkt echter dat ook oudere kinderen in groep 7 (66%) en in mindere mate in groep 8 (43%) nog graag voorgelezen willen worden. Dit wordt echter nog maar door 51% van de groep 7-ouders en 31% van de groep 8-ouders gedaan. Hier ligt een kans om het leesplezier te blijven stimuleren.

Whitepaper vol tips om leesplezier te vergroten
Wat er verder nog gedaan kan worden om het leesplezier bij kinderen te vergroten, is te lezen in Squla’s tweede Onderwijsmonitor. De whitepaper kan hier gedownload worden.