Onderwijsraad: Laat Nationaal Programma Onderwijs opmaat zijn

Laat Nationaal Programma Onderwijs opmaat zijn voor duurzame onderwijsverbetering

Verbind het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) aan structurele investeringen in het onderwijs en leg dit vast in het regeerakkoord. Dit adviseert de Onderwijsraad de regering. Alleen zo wordt de forse incidentele investering in het corona-gerelateerde herstelprogramma NPO dienstbaar aan duurzame verbetering en ontwikkeling van het onderwijs.

Voorzitter Edith Hooge: “Er zijn nu herstelmaatregelen nodig om de gevolgen van de coronacrisis aan te pakken. Maar alleen herstel is niet genoeg. Verknoop herstelmaatregelen zo snel mogelijk aan duurzame verbetering van het onderwijs en breng de basiscondities voor goed onderwijs op orde. Zodat niet alleen symptomen worden bestreden, maar ook de dieperliggende problemen worden aangepakt.”

Met het NPO is 8,5 miljard euro beschikbaar gesteld voor het herstel van de gevolgen van de coronacrisis in het onderwijs. Het NPO is grotendeels een incidentele investering die met name is gericht op de korte termijn. Maar het onderwijs kampt al geruime tijd met dieperliggende problemen zoals teruglopende onderwijsprestaties en toenemende kansenongelijkheid. Die problemen zijn door de pandemie versterkt. Ook zijn de basiscondities in het onderwijs niet op orde: er is een groeiend leraren- en schoolleiderstekort, de werkdruk is hoog en de structurele bekostiging is ontoereikend.

NPO als opmaat voor duurzame onderwijsverbetering
De raad ziet het NPO als opmaat voor een noodzakelijke, bredere en blijvende verbetering van het onderwijs. Het is van belang dat het NPO niet alleen een kortlopend geïsoleerd herstelprogramma voor corona-gerelateerde problemen in het onderwijs is, maar wordt verbonden aan structurele investeringen en langetermijnbeleid.

De raad constateert dat de beperkte looptijd van het NPO en het incidentele karakter hiervoor beperkingen vormen. De raad adviseert dan ook om na twee jaar de balans op te maken van de effecten van het NPO. In hoeverre zijn de aan de coronacrisis gerelateerde leer-, studie- en ontwikkelachterstanden ingelopen? En is er een effect geweest op de basiscondities voor goed onderwijs? Dat maakt het mogelijk om het NPO bij te stellen zodat het dienstbaar is aan duurzame verbetering en ontwikkeling van het onderwijs op de langere termijn.

Structureel investeren en lange termijnbeleid nu noodzakelijk
De dieperliggende problemen en achterblijvende basiscondities bemoeilijken de forse uitdagingen waar het onderwijs nu voor staat. Dit maakt het noodzakelijk om nú structureel te investeren en lange termijnbeleid te formuleren voor verbetering en ontwikkeling van het onderwijs. Het is aan de nieuwe regering om dit vast te leggen in het regeerakkoord en vanuit zijn grondwettelijke verantwoordelijkheid voor het onderwijsstelsel en de kwaliteit ervan, hierop te sturen.

De herstelmaatregelen van het NPO kunnen aan kracht winnen als de regering met structurele investeringen en lange termijnbeleid inzet op:

• de aanpak van het leraren- en schoolleiderstekort in het nieuwe regeerakkoord;
• verbeteren van de kwaliteit en gelijkere onderwijskansen;
• structureel investeren in kennisinfrastructuur voor kennisdeling en kennisbenutting
• realiseren van een lokaal offensief om jongeren perspectief te bieden.

Ook het Nationaal Groei Fonds kan benut worden voor blijvende verbetering en ontwikkeling van het onderwijs. De raad adviseert de onderwijsministers een beroep te doen op het fonds om de personele en materiële basiscondities voor goed onderwijs op orde te krijgen.