Vijftienhonderd schoolkinderen krijgen tegelijkertijd natuurles

Zo’n vijftienhonderd schoolkinderen in Nederland krijgen op vrijdag 1 oktober tegelijkertijd online natuurles. Ruim vijftig schoolklassen zullen voor het digitale schoolbord klaarzitten om de les over eetbare paddenstoelen van docent Mathijs ter Bork van IVN Natuureducatie live vanuit de studio, te volgen. Hoewel corona voor veel problemen in het onderwijs heeft gezorgd, grijpt IVN nu ook een kans, die door het online lesgeven mogelijk is gemaakt. ‘Het is voor ons niet mogelijk om fysiek naar alle scholen te gaan om natuurlessen te geven, maar op deze manier lukt het ons om heel veel scholen tegelijkertijd live natuurlessen aan te bieden’, aldus Ter Bork.

Aan zijn online les kunnen maximaal honderd klassen deelnemen. Of deze les aan zoveel klassen verspreid over verschillende gemeenten een wereldrecord online natuurles geven zal zijn, durft Ter Bork niet te zeggen. ‘Maar ik heb wel het idee dat het bijzonder is. En op deze manier kunnen we met kwalitatief goede natuurlessen op basisscholen echt een slag slaan. Voor corona is eigenlijk nooit over deze mogelijkheid nagedacht’, aldus Ter Bork, die zelf in 2010 werd uitgeroepen tot leraar van het jaar in het primair onderwijs.

De scholen, die deelnemen aan de natuurles werken allemaal aan het paddenstoelenproject van IVN. Tijdens de les worden interactieve werkvormen gebruikt, zodat leerlingen zelf actief meedoen. Zo leren ze meer over eetbare paddenstoelen. Ze krijgen onder andere een filmpje te zien over het productieproces van champignons. Leerlingen die hierover vragen hebben, kunnen deze direct stellen aan een paddenstoelenteler, die in de studio aanwezig is.

Eerste lockdown
Het idee voor de online lessen van IVN ontstond al in de eerste week van de eerste lockdown. Ter Bork: ‘Toen gaven we live bijles over wilde bijen, maar wel aan individuele groepen. Heel kleinschalig dus nog. Maar al snel ontstonden de ideeën over wat allemaal mogelijk moest zijn. Voor de zomervakantie heb ik mijn eerste les aan 15 verschillende klassen gegeven, zo’n 400 leerlingen. Dat zijn we nog steeds aan het opschalen en aan het doorontwikkelen, want dit overblijfsel uit het Covid-tijdperk willen we blijven gebruiken.’

Inmiddels heeft IVN in het eigen Veldstudiecentrum in Orvelte een compleet ingerichte studio. De leerlingen mogen dan weer naar school zijn, via de digiborden kan nu aan hele scholenkoepels tegelijkertijd worden lesgegeven. Daarnaast kunnen docenten in opleiding in het Veldstudiecentrum leren hoe ze via deze digitale middelen zelf hun online lessen kunnen ontwerpen en uitvoeren.

Echt naar buiten
IVN ziet de online natuurlessen overigens vooral als een aanvulling. Want het blijft natuurlijk belangrijk dat leerkrachten de natuur zelf naar binnen halen, of nog liever, echt naar buiten gaan en samen met de klas de natuur intrekken. ‘De online livelessen zijn een aanvulling op de bestaande natuurlessen. Via de digitale microscoop, de aanwezige kennis bij IVN én het grote netwerk waar we gebruik van kunnen maken, kunnen we de scholen meer vertellen dan ze zelf weten, maar uiteindelijk zal ook de groepsleerkracht in de klas aan de slag moeten met natuuronderwijs. Zij kunnen de diepere impact veroorzaken die nodig is om de natuur in de harten van de kinderen te krijgen.’