Ontslag in het onderwijs: dit moet je weten

Voor de meeste docenten in het onderwijs biedt het werk ontzettend veel voldoening. Toch kan het, net als in andere branches, voorkomen dat je te maken krijgt met ontslag. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat je zelf ontslag neemt, omdat je ergens anders een baan kunt krijgen die beter bij je past, maar het kan ook zo zijn dat je ontslagen wordt.

Het is hoe dan ook belangrijk dat je je hierover inleest, omdat het proces van ontslag anders kan verlopen dan in andere werkvelden. Wat zijn bijvoorbeeld de regels en je rechten? En wanneer heb je recht op een vaststellingsovereenkomst? In dit artikel bespreken we alles wat je moet weten over ontslag in het onderwijs.

Verschillende soorten ontslag mogelijk in het onderwijs

Hoewel er al jarenlang sprake is van een groot personeelstekort in het onderwijs in Nederland is het natuurlijk altijd mogelijk dat je als docent te maken krijgt met ontslag. Dit kan op verschillende manieren gebeuren. Zo kun je zelf ontslag nemen, wat betekent dat je ervoor kiest om je baan op te zeggen. In dit geval moet je altijd rekening houden met een opzegtermijn en is het vaak handig om een opzegbrief samen te stellen.

Ook kan het gebeuren dat de werkgever ervoor kiest om je te ontslaan. Je hoeft niet bang te zijn dat dit zomaar gebeurt, er moet echt een goede reden voor zijn om je te mogen ontslaan. Misschien is er sprake van disfunctioneren of een verstoorde arbeidsrelatie. Ook kan een schoolbestuur besluiten om te gaan reorganiseren, maar over het algemeen komt dat de laatste jaren maar weinig voor, aangezien er zoveel personeelstekort is in het onderwijs.

Regels en procedures omtrent ontslag in het onderwijs

Wat goed is om te weten, is dat er vaak specifieke regels en procedures zijn rondom ontslag in het onderwijs. Wat de regels precies zijn, is natuurlijk afhankelijk van het type school waar je werkt, maar de belangrijkste aspecten omvatten in ieder geval de volgende zaken:

• Check welke cao van toepassing is: voor het primair en voortgezet onderwijs gelden namelijk vaak andere regels en afspraken van voor mbo, hbo en wo.

• Er is een opzegtermijn waar je rekening mee moet houden. In de voor jou geldende cao staan vaste opzegtermijnen, waar je je echt strikt aan moet houden.

• Neem je zelf geen ontslag, maar word je ontslagen? In dat geval moet je weten dat deze vaak toestemming nodig heeft van een kantonrechter of het UWV.

• Wanneer je onvrijwillig ontslagen wordt, heb je in de meeste gevallen recht op een transitievergoeding. Deze vergoeding kun je gebruiken voor de periode waarin je op zoek bent naar een nieuwe baan en dus geen inkomen hebt.

Waar moet je aan denken wanneer je zelf ontslag neemt?

Heb je bij een andere school een baan gezien die bij je past of ben je toe aan een carrièreswitch? Dan kan het zijn dat je zelf ontslag moet nemen bij de school of de onderwijsinstelling waar je werkt. Hoewel dit nooit leuk is om te doen, is het wel belangrijk om te weten waar je zoal rekening mee moet houden. Zoals hierboven beschreven is het essentieel om je aan de wettelijke opzegtermijn te houden. Doe je dit niet? Dan kan het gebeuren dat je werkgever (een deel van) je salaris inhoudt.

Verder is het goed om te weten dat het nemen van ontslag in het onderwijs gevolgen kan hebben voor je pensioenopbouw en ook op je recht op werkloosheidsuitkeringen (WW). Het is verstandig om je hier goed over in te lezen, zodat je precies weet wat je kunt verwachten. Uiteraard is het ook nodig om een nieuwe baan te hebben of in ieder geval een alternatief te hebben voordat je ontslag neemt. Zo kom je niet onnodig zonder inkomen te zitten en kun je gewoon je maandelijkse kosten betalen, zoals de huur en de boodschappen.

Waar moet je aan denken wanneer een school of instelling je ontslaat?

Het kan natuurlijk ook gebeuren dat je werkgever in het onderwijs je ontslaat. Gelukkig heb je hierbij verschillende rechten waar je aan moet denken. Is er bijvoorbeeld sprake van disfunctioneren en word je daarom ontslagen? Dan moet je werkgever een dossier hebben opgebouwd waarin alles tot in detail staat vermeld. Ook moeten er door de jaren of maanden heen verbetertrajecten zijn aangeboden, zodat het ontslag in ieder geval niet helemaal uit het niets kan komen. In andere woorden: er moet echt bewijs zijn van disfunctioneren.

Daarnaast is het interessant om te weten dat het mogelijk is om bezwaar te maken bij het UWV wanneer je het niet eens bent met het ontslag. Dit kan je als werknemer nog zeker enkele voordelen opleveren. Je kunt bijvoorbeeld uiteindelijk weggaan door een zogeheten ontslag met een vaststellingsovereenkomst. Hierbij worden duidelijke afspraken rond het beëindigen van je arbeidscontract vastgelegd in een juridisch document, waarbij je in ieder geval je WW-uitkering kunt behouden. Ook is er hierbij vaak wat meer ruimte om te onderhandelen zodat je met de juiste voorwaarden en (financiële) ondersteuning op zoek kunt gaan naar nieuw werk.