Het Nederlandse onderwijs in 2025 laat een dubbel plaatje zien, zo blijkt uit het nieuwste rapport van de Onderwijsinspectie, De Staat van het Onderwijs 2025. Ongeveer 80% van de scholen doet het goed genoeg als het om kwaliteit gaat, maar bijna 20% blijft achter, soms zelfs stevig. Dat is zorgelijk, zeker als je kijkt naar basisvaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen en burgerschapsonderwijs. Het rapport roept daarom ook op tot actie: scholen moeten beter letten op kwaliteit en talent dat nu nog onder de radar blijft, een kans geven zich te ontwikkelen.
Voorschoolse educatie en kinderopvang: nog niet op één lijn
In de voorschoolse educatie gaat het best aardig, maar de samenwerking met de kinderopvang hapert. Dat is een probleem, vooral voor jonge kinderen die al met een achterstand beginnen. Een soepele overstap naar de basisschool kan voor hen echt het verschil maken. Dat knelt nu nog te vaak.
Voortgezet onderwijs: vmbo in de knel
In het voortgezet onderwijs hebben vooral vmbo-leerlingen het lastig met taal en rekenen. Leraren vinden het vaak een hele klus om hun lessen af te stemmen op wat elke leerling nodig heeft - differentiatie, in vakjargon. Dat is jammer, want zo blijven er kansen liggen om iedereen mee te krijgen.
Burgerschapsonderwijs: te weinig diepgang
Burgerschapsonderwijs blijft een zwakke schakel. Het is vaak te vaag en sluit niet aan bij wat leerlingen echt bezighoudt. Daardoor blijft het hangen in goede bedoelingen, terwijl het juist nu, met alle maatschappelijke spanningen, zo belangrijk is om democratische waarden over te brengen. Scholen moeten hier echt een tandje bij zetten, vindt de inspectie.
Mbo: eerste signalen niet hoopgevend
In het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) is de inspectie net gestart met steekproeven. Van de eerste 83 opleidingen die onder de loep zijn genomen, scoort 45% onvoldoende. Dat komt vooral door matige resultaten. Het is nog vroeg in het onderzoeksproject en er komt meer data aan, maar dit stemt niet direct vrolijk.
Financiën: overwegend stabiel, maar met kanttekeningen
Qua geldzaken doen de meeste schoolbesturen het netjes. Toch staan er negen onder extra toezicht. In het hoger onderwijs is de financiële buffer, de solvabiliteit, een zorgenkindje. Bezuinigingen en minder studenten zetten druk op de zaak. Besturen moeten scherp kiezen waar ze hun geld in steken en risico’s goed in de gaten houden.
Een eerlijke kans voor iedereen
Het rapport hamert erop dat het niet alleen draait om het fiksen van problemen. Het gaat om iets groters: elk kind een eerlijke kans geven, van de kleuterklas tot het hbo. Onderwijs moet talent spotten en laten groeien. Want dat is waar het uiteindelijk om te doen is: een samenleving waarin niemand aan de zijlijn staat.
Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst