Leerling en leraar voelen zich veilig op basisschool; aandacht sociale veiligheid blijft belangrijk

Leerlingen en personeel in het primair onderwijs voelen zich op hun school doorgaans veilig. Dat blijkt uit de monitor Sociale veiligheid in en rond scholen 2010-2014, van onderzoeksinstituut ITS. Wel blijft het verbeteren van de sociale veiligheid een belangrijk punt van aandacht.

Hun veiligheidsgevoel is de laatste jaren ‘stabiel positief’ zo is in het onderzoek te lezen. Uitzonderingen daarop zijn het veiligheidsgevoel van leerlingen in de omgeving van hun school en bij de fietsenstalling. Dat is iets toegenomen. Daarentegen voelen medewerkers zich in de schoolomgeving juist iets onveiliger. Voelde in 2010 90 procent van het personeel zich in de schoolomgeving op zijn gemak, in 2014 is dat percentage gedaald naar 85 procent.

Incidenten in het primair onderwijs komen zelden voor, schrijven de onderzoekers verder. Daarentegen geeft een op de vijf leerlingen aan op school te worden uitgescholden. Bijna een op de zeven leerlingen voelt zich soms of vaker buitengesloten. Een op de tien leerlingen geeft aan opzettelijk pijn te worden gedaan. Dat deze cijfers geen afbreuk doen aan het veiligheidsgevoel komt volgens ITS onder meer doordat scholen adequaat reageren op incidenten en de aandacht voor de problematiek van pesten en sociaal geweld toeneemt. Dat ‘kan leiden tot meer rapportage van de verschillende vormen van geweld en ongewenst sociaal gedrag’, aldus de onderzoekers.

Pesten

Zes procent van de ouders geeft aan dat hun kind wekelijks of dagelijks wordt gepest op school. 2,5 procent geeft aan dat dit buiten school gebeurt, aldus de monitor. 3,6 Procent van de leerlingen geeft aan het slachtoffer te zijn van pesten. In het licht van de recente gebeurtenissen behoeft ook religieus extremisme aandacht.

Monitoring

De uitkomsten van het onderzoek onderstrepen het belang dat de PO-Raad en haar leden hechten aan een goede zorg voor sociale veiligheid in en om het onderwijs. Dat is nodig om leerlingen goed te kunnen laten leren.

Begin oktober presenteerden PO-Raad en VO-raad een actieplan sociale veiligheid op school. Dat biedt onderwijsgevenden waar nodig ondersteuning bij hun dagelijkse inspanningen om pesten in en om school tegen te gaan en de sociale veiligheid verder te verbeteren. Onderdeel daarvan is monitoring via Vensters PO. Daarmee krijgen scholen meer inzicht in de veiligheidsbeleving van personeel en leerlingen. Besproken wordt nog of de ITS-rapportage in Vensters kan worden opgenomen.

De ITS-monitor verschijnt eens per twee jaar. Steeds meer scholen, leerlingen, medewerkers en ouders doen eraan mee.