Kabinet schrapt fusietoets voor primair en voortgezet onderwijs

Het wordt voor scholen gemakkelijker om te gaan fuseren. Het kabinet heeft besloten de fusietoets voor basis- en middelbare scholen af te schaffen. Wel moeten de betrokken medezeggenschapsraden instemmen met de voorgenomen fusie en moet er een rapport worden opgesteld waarin de keuze voor de fusie wordt onderbouwd.

Fuseren wordt vanaf aankomend schooljaar al gemakkelijker. Dat is vooral een uitkomst voor besturen in regio’s waar het aantal leerlingen terugloopt. Daar is fuseren soms de enige manier om het onderwijsaanbod in de regio in stand te houden.

Toekomstbestendig onderwijs
Scholen waren tot nog toe terughoudend met fuseren omdat besturen de fusietoets ingewikkeld en ondoorzichtig vinden. Daardoor werden fusies uitgesteld of werd er gekozen voor minder intensieve samenwerking. Het kabinet wil af van die drempel, zodat scholen de ruimte te krijgen om hun onderwijsaanbod toekomstbestendig te maken.

Vooral het voortgezet onderwijs krijgt de komende jaren te maken met forse krimp. Acht op de tien middelbare scholen hebben komend jaar minder leerlingen. In sommige regio’s loopt het aantal leerlingen met wel 30% terug. Dat stelt scholen voor een uitdaging om te zorgen dat er voor leerlingen voldoende onderwijs in de buurt is. Samenwerking is daarbij onontbeerlijk.

Instemming medezeggenschap
Ook kozen besturen soms voor alternatieve constructies, om de fusietoets te mijden. Daardoor hadden leraren en ouders geen invloed meer op de samenwerking. Door een fusie gemakkelijker te maken, kan de medezeggenschapsraad (waarin leraren, ouders en leerlingen vertegenwoordigd zijn) gebruik maken van het instemmingsrecht.

Het afschaffen van de fusietoets zorgt er overigens niet voor dat er automatisch meer grote scholen komen. Vaak gaat het om bestuurlijke fusies en blijven leerlingen gewoon in hetzelfde gebouw met dezelfde leraren les krijgen. In sommige situaties is het juist zo dat grote besturen het mogelijk maken om kleine scholen overeind te houden.

Wetswijziging
Het zal enige tijd duren om de fusietoets ook uit de wet te halen. Tot die tijd vindt enkel nog een procedurele toetsing plaats. De onafhankelijke toetscommissie CFTO wordt opgeheven.

Mbo en hoger onderwijs
Voor het mbo en het hoger onderwijs blijft de fusietoets wel gelden. Dit omdat fusies in deze sectoren sneller raken aan de keuzevrijheid van studenten.