Drie manieren om slim online te communiceren met middelbare scholieren

De communicatie met leerlingen kan een stuk beter. Die mening zijn veel docenten toegedaan, blijkt uit onderzoek van SLBdiensten. Maar hoe moeten onderwijsinstellingen dan wel met hun belangrijkste doelgroep communiceren? Op die vraag zijn, ten minste, drie antwoorden mogelijk.

Volgens onderzoek onder ruim 300 onderwijsprofessionals blijkt dat bijna drie op de vijf (58,4 procent) van de leraren in het voortgezet onderwijs vindt dat hun onderwijsinstelling online slecht communiceert met de leerlingen. Ook de online communicatiemiddelen voor medewerkers binnen onderwijsinstellingen laten te wensen over. Zo geeft bijna 50 procent van de Nederlandse docenten aan dat veel zaken nog steeds offline gebeuren die online veel sneller geregeld kunnen worden. Vanuit mijn werk communiceer ik veel met onderwijsexperts zoals leraren, maar ook met schoolbestuurders en ICT-coördinatoren. Op basis van hun adviezen deel ik graag drie tips om beter online te communiceren met kinderen:

1. Level met je leerlingen: focus op hun belevingswereld
De leraar is regisseur van zijn of haar eigen lessen. Maar daarbij is het wel cruciaal dat de leerstof aansluit bij de belevingswereld van de kinderen. De leraar die aangeeft dat hij of zij nou eenmaal niet van Whatsappen houdt, geen Facebook-account heeft en niet weet wat Instagram is, raakt de verbinding met leerlingen kwijt. Nu hoeft niet iedere middelbare schooldocent ook een programmeur of ethisch hacker te zijn. Maar in de wandelgangen hoor je toch dat leraren die te volgen zijn op social media, een Whatsapp-groep met de klas opstarten en meedenken met de online informatiebehoeftes van hun leerlingen meer grip op hen hebben. Kijk naar Matijs Lips – die onlangs benoemd werd tot docent Nederlands van het jaar. De jury roemde hem onder andere vanwege zijn communicatie met zijn leerlingen. Tijdens zijn lessen nemen zijn leerlingen deel aan poëziewedstrijden. In plaats van hen enkel te briefen wat ze moeten doen, zoomt hij in op hun interesses. Zo zet hij inspirerende rapteksten voor de klas klaar in de cloud en wijst hij zijn leerlingen op stembewerkingsapps en innovatieve programma’s. Met als doel om hen te inspireren om online met gedichten en teksten voordragen te stoeien. Via Google Drive delen de leerlingen hun feedback op zijn inspiratiebronnen en elkaars werk. Van saaie schoolopdracht naar stoere wedstrijdinzending dankzij ‘online levelen’. Geen rocket science, maar wel effectief.

2. Maak leerlingen bewust van hun online gedrag
Middelbare scholieren spenderen veel tijd online, waarbij de interacties op het schoolplein zich steeds meer verschuiven naar de WhatsApp en het social media-account. Ook het treiteren beweegt mee van ‘offline’ naar ‘online’, waarmee het buiten de openbare ruimte en buiten het waarnemingsveld van de leraar komt. Online pesters beseffen alleen vaak niet hoe hard hun boodschap aankomt bij de personen die ze pesten. Niet alleen zorgt dat ervoor dat er een kans bestaat dat de gepeste kinderen in een sociaal isolement terechtkomen en daardoor nog lastiger te benaderen zijn op school; ook leren de pesters niets over de gevolgen van cyberpesten.

Daarom is het mooi om te zien dat de lessen en cursussen mediawijsheid die middelbare scholen aan leerlingen en hun ouders geven steeds populairder worden. Want mediawijsheid gaat verder dan uitleggen dat kinderen elkaar uitschelden op Facebook. Veel leerlingen zijn behoorlijk wegwijs op internet, maar hebben geen idee wat voor soort schade ze aan zichzelf en anderen kunnen aanrichten met hun online gedrag. Door wederom de belevingswereld van de leerling zelf als uitgangspunt te nemen en van daaruit als docent social media te gebruiken in de les, houd je de aandacht van je leerlingen erbij. Vervolgens kun je ze ook wijzen op de impact van online gedrag en de dialoog aangaan.

3. Via Microsoft Office 365 samenwerken in de klas
Office kent voor veel mensen op het eerste oog weinig geheimen. Maar niet iedereen weet dat Office 365 (de online variant van Office) verschillende tools herbergt om heldere communicatie in de klas te stimuleren. Teams is een centrale plek waar leraren met hun klassen kunnen samenwerken; door groepen te maken waar gebruikers informatie delen. Denk aan huiswerk, leertips en onderlinge feedback. Steeds meer scholen gebruiken het berichtenmeldingsprogramma Yammer om organisatiebreed aankondigingen te delen. Binnen Teams kan dit ook, maar dan op klassenniveau. En veel leraren gebruiken Teams om in de klas leerlingen met elkaar aan opdrachten te laten werken zonder dat ze daarbij veel geluid hoeven te maken. Ook OneNote Class Notebook – de speciale onderwijsvariant op OneNote – is een leuk instrument om samenwerking en communicatie in de klas te bevorderen. Deze applicatie biedt aan iedere leerling een eigen online werkplek om vanuit hier samen gemakkelijk en snel aan huiswerk te werken.

Over de auteur:
Jeroen Borgsteede van SLBdiensten
Jeroen Borgsteede is directeur van SLBdiensten; de belangrijkste softwarepartner in de onderwijsmarkt voor VO.