Op 16, 17 en 18 april staat voor de meeste leerlingen uit groep 8 van de basisschool de CITO-toets weer op het programma. Een advies voor de middelbare school hebben ze dan al gekregen van hun docent. Maar wat als de score op de CITO-toets sterk afwijkt van dat gegeven advies? Stellen docenten hun advies daarna nog bij? Of weet de leerkracht het gewoon echt beter?
Kimberley Lek en Rens van de Schoot van de Universiteit Utrecht deden onderzoek onder 119.751 leerlingen die ze drie jaar lang hebben gevolgd. Zij adviseren het docentadvies én het advies op basis van de score op de Centrale eindtoets te combineren, om de leerling zo een optimaal advies te geven voor het voortgezet onderwijs.
Sinds 2015 is evenwel alleen het docentenadvies leidend voor de plaatsing van leerlingen in het voorgezet onderwijs. Een controversiële wetswijziging die nog steeds voor veel discussie zorgt, zowel bij ouders, schoolbesturen en wetenschappers. De politiek bemoeit zich er actief tegenaan en kwam in februari met een coalitieplan voor de eindtoets. In mei komt er een officiële evaluatie naar buiten van de huidige werkwijze. Het artikel van Lek en Van de Schoot biedt een zeer genuanceerde en cijfermatige reflectie op die wetswijziging.
Wat concluderen de onderzoekers?
In het schooljaar 2014-2015 was bij ruim de helft (56%) van de leerlingen het docentenadvies en centrale eindtoetsadvies hetzelfde. Bij 29% lag het centrale eindtoetsadvies hoger en bij 15% lag dit lager.
Drie jaar later tonen de onderzoekers onder andere aan dat:
• Leerlingen met een vmbo en vwo docentenadvies starten en eindigen vaak ook op dat niveau.
• De Centrale eindtoets voorspelt beter welke leerlingen op het vwo terecht komen.
• De leerkracht voorspelt de plaatsing van vmbo-leerlingen goed.
• Leerlingen met een havo-advies switchen relatief vaak van onderwijsniveau.
• De eindtoets voorspelt de opstromers het beste en de docent de afstromers.
Aanbevelingen onderzoekers
Het docentadvies en de Centrale eindtoets hebben allebei voordelen. Daarom stellen Lek en Van de Schoot voor deze te combineren. Zo zijn leerlingen niet teveel afhankelijk van een oordeel van een docent en worden zij niet afgerekend op een enkel toetsresultaat. Ook adviseren de onderzoekers docenten om vaker meervoudige adviezen te geven en het advies naar boven bij te stellen als de Centrale eindtoets hoger uitvalt. Advies moet immers maatwerk zijn.
Lees het volledige artikel in Tijdschrift De Psycholoog.
Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst