Nieuw onderzoek: de leescultuur van jongeren

Niet Harry Mulisch maar vlogger Enzo Knol doet het leeshart van jongeren sneller kloppen. Hoewel bijna de helft van de jongeren lezen ‘saai’ en ‘inspannend’ vindt, is tegelijkertijd driekwart van alle jongeren enthousiast over het idee een boek te lezen van een beroemdheid zoals een topsporter, influencer, acteur of muzikant. 57% van de jongeren leest daarnaast weleens een boek waar ook een film, serie of game van bestaat. Nieuwe media spelen een steeds grotere rol in de leefwereld van jongeren, en dus ook in hun leesgedrag.

Dit blijkt uit een recent verschenen onderzoek dat Qrius in opdracht van Stichting Lezen uitvoerde onder 525 jongeren tussen de 12 en 20 jaar. Qrius liet de jongeren in het middelbaar onderwijs en het mbo een uitgebreide vragenlijst invullen over hun lees- en mediagedrag. Het onderzoeksbureau organiseerde daarnaast ook aantal verdiepende groepsinterviews met jongeren, waarbij zowel ongemotiveerde als gemotiveerde lezers betrokken werden. Qrius bracht zo de ‘leescultuur’ onder de huidige generatie jongeren in kaart en deed aanbevelingen voor leesbevordering bij deze doelgroep.

Lezen kost jongeren veel inspanning; series kijken heeft de voorkeur
44% van de jongeren stemt in met de stelling ‘lezen kost me veel inspanning’ en 22% van de jongeren geeft daarnaast aan lezen ‘moeilijk’ te vinden. Andere drempels die jongeren ervaren bij het lezen zijn dat er in boeken ‘weinig gebeurt’ en dat ‘andere dingen leuker zijn om te doen’. Series genieten bij hen de voorkeur omdat je daarbij ‘ziet wat er gebeurt’. Series zijn volgens jongeren spannender, sneller, actueler en meer ontspannend. ‘Je kunt er ook half naar kijken en relaxen. Op een boek moet je je concentreren.’ De boeken die jongeren wel graag lezen, lijken vaak op series; ze zijn vaak spannend of meeslepend, en behoren ook relatief vaak tot een boekenreeks.

57% van de jongeren leest weleens een boek waar ook een film, serie of game van bestaat
Met name films leiden relatief vaak tot leesgedrag onder jongeren; 21% van de jongeren besluit weleens een boek te lezen na het kijken van de gelijknamige film. Voor series geldt dat 6% van de jongeren zich daardoor weleens laat verleiden om een gelijknamig boek te lezen, en voor games is dit ook 6%. Ook andersom komt voor: jongeren besluiten om na het lezen van een boek de gelijknamige film (21%) of serie (6%) te kijken of de gelijknamige game (3%) te spelen.

(Sociale) media bieden inspiratie voor het lezen
Ongeveer de helft van de jongeren komt via media weleens op het idee om een boek te willen lezen, en dan vooral via sociale media, bijvoorbeeld via de accounts van BN’ers die ze volgen (17%), en televisie (16%). Auteurs worden door jongeren niet veel gevolgd op sociale media (8%), omdat hun posts vaak niet voldoende aansluiten bij de interesses van jongeren of geen betrekking hebben op de boeken die zij schrijven. Andere BN’ers en buitenlandse beroemdheden worden daarentegen veel gevolgd. 75% van de jongeren geeft aan het leuk te vinden om het boek van een beroemdheid te lezen, en 23% van de jongeren heeft dit in het verleden ook al weleens gedaan. Hieronder bevinden zich ook jongeren die aangeven ‘nooit’ te lezen. Met name het idee om een boek te lezen van een topsporter (40%), acteur (41%) of influencer (53%) spreekt jongeren aan.

Qrius adviseert om veel actiever met boeken naar jongeren toe te gaan en boeken sterker onderdeel te maken van hun leefwereld. Lees het hele onderzoeksrapport en de aanbevelingen van Qrius of bekijk de samenvatting.