We eten, drinken en ademen plastic. Plastic Soup Foundation, GLOBE en de UvA lanceren daarom een project om met middelbare scholieren microplastics in het oppervlaktewater te meten. De introductieles gaat over de bronnen en gevolgen van microplastics. Vervolgens kunnen de leerlingen meedoen aan een wereldwijd onderzoek naar microplastics in het water. De leerlingen gaan watermonsters uit hun leefomgeving filtreren en onder een microscoop de microvezels identificeren en tellen. Deze resultaten worden gedeeld met diverse wetenschappers.
Microplastics zijn overal. Wetenschappers hebben al microplastics gevonden op Groenland, de Himalaya en in de Marianentrog. Plastic vormt niet alleen een ernstige bedreiging voor het milieu, maar wellicht ook voor onze eigen gezondheid. We weten niet goed hoevéél microplastics er rondzwerven. Daar hebben we heel veel metingen voor nodig. Daar kan jouw school bij helpen!
Microplastics zijn kleiner dan 5 mm en met het blote oog lastig waarneembaar. Ze ontstaan door de afbraak van grotere plastic voorwerpen, bijvoorbeeld slijtage van autobanden, maar microplastics worden ook toegevoegd aan producten voor persoonlijke hygiëne zoals scrubproducten of tandpasta, of huishoudelijke schoonmaakmiddelen. Via allerlei wegen komen microplastics in oppervlaktewateren terecht en belanden zo ook in de oceanen.
Mensen krijgen ook microplastics binnen via voedsel, drinken en de lucht. Het is bekend dat chemicaliën die aan plastic worden toegevoegd (zoals weekmakers, hard makers (BPA) en vlamvertragers) schadelijk voor ons lichaam kunnen zijn. Er lijkt een verband te bestaan met vruchtbaarheidsproblemen, het afweersysteem, stoornissen in taalontwikkeling, kanker, longaandoeningen, obesitas en ADHD. Reden genoeg tot zorg en actie dus.
Leerlingen kunnen helpen bij internationaal onderzoek
Het GLOBE Programma, waarbij scholen over de hele wereld onderzoek doen naar natuur en milieu is een pilot begonnen om scholieren te betrekken bij onderzoek naar microplastics. Wetenschappers uit Australië zijn dit project gestart en gebruiken de data voor hun onderzoek. GLOBE Nederland heeft i.s.m. de Plastic Soup Foundation en de Universiteit van Amsterdam lesmateriaal ontwikkeld voor het voortgezet onderwijs.
Gratis lesmateriaal
In de lesmodule nemen leerlingen een watermonster in een door hen gekozen oppervlaktewater. Dit filtreren zij en vervolgens tellen ze onder een microscoop hoeveel vezels er in het water zijn gevonden. Met behulp van een handige zoekkaart bepalen ze of het biologisch materiaal is of door de mens gemaakt. Deze resultaten worden gedeeld met alle deelnemende scholen, de wetenschappers bij de UvA en uit Australië. Zo helpen de leerlingen échte wetenschappers met écht onderzoek. En uiteraard krijgen zij van hen weer een reactie terug op hun werk.
De les is bedoeld voor leerlingen vanaf klas 3 en sluit aan bij verschillende vakken: biologie, scheikunde, aardrijkskunde, mens & maatschappij, mens & natuur, nask, science en O&O.
Meer over het lesmateriaal.
Maak kans op een excursie naar Zeehondencentrum Pieterburen
Scholen die meedoen met het onderzoek kunnen dit presenteren op de GLOBE Science Fair die op 9 juni plaatsvindt op de Wageningen Universiteit. Een wetenschappelijke jury zal hier bepalen welk team als prijs mag afreizen naar Zeehondencentrum Pieterburen. Daar zullen ze een speciale rondleiding krijgen met uitleg over het onderzoek dat het centrum doet naar de invloed van microplastics op het zeeleven in het algemeen en zeehonden in het bijzonder.
Doe mee en ontvang een gratis filterapparaat
Scholen die mee willen doen en lid zijn van het internationale GLOBE programma kunnen gratis een complete filterset ontvangen (gefinancierd door de Amerikaanse ambassade). Nog geen lid? Dan is dit je kans!
Meer weten? Kijk dan snel op: globenederland.nl/microplastics
Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst